U zajedničkoj organizaciji vlada – Republike Srpske i Srbije, u Spomen-području Donja Gradina danas je obilježeno 75 godina od početka genocida nad Srbima, Јevrejima i Romima u koncentracionom logoru Јasenovac.
Centralnoj manifestaciji, koja je održana na platou ispred “Topole užasa”, prisustvovao je predsjednik Srpske Milorad Dodik, predsjednik Vlade Srbije Aleksandar Vučić, srpski član Predsjedništva BiH, Mladen Ivanić, ministri u Vladi Srpske i Srbije, predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske, predsjednik Srpskog narodnog vijeća Milorad Pupovac, predstavnici Srpske pravoslavne crkve, delegacija Pokrajinske vlade Vojvodine, Saveza jevrejskih opština i romske nacionalne manjine.
Predsjednik Srpske Milorad Dodik je rekao da su ustaše ubile 55 odsto stanovništva Kozarske Dubice, gotovo 18 hiljada i da ova opština ni danas nije uspjela da dostigne broj stanovnika koji je imala prije genocida.
– Ovdje nećemo spuštati zastave na pola koplja, ovdje smo da dignemo zastave mira. 500.000 Srba nije ovdje stradalo slučajno, nisu se ovdje zadesili slučajno, bili su meta, jer su bili na strani istine – rekao je Dodik.
Predsjednik Srpske je rekao da ne smijemo dozvoliti da zaboravimo genocid, te da civilizovani svijet mora da zna za 700.000 nevino stradalih u Јasenovcu.
– Moramo prestati da pominjemo Јasenovac usput, usput da se sjećamo. Dužni smo to žrtvama. Dužni smo to zbog naše djece, da bi znali šta se desilo, da bi znali da naš narod nikada nije i neće tako nešto učiniti – rekao je Dodik.
Predsjednik Srpske je poručio Hrvatskoj: “Slavite vaše pobjede, samo nemojte slaviti naše tragedije”.
– Mi smo na pravoj strani budućnosti i istorije, pobjeda je život, a jasenovački mučenici su svjedoci da ne postoji oružje kojim se može ubiti istina – rekao je Dodik.
Dodik je istakao da je Republika Srpska stvorena kao izraz volje srpskog naroda, kao institucionalna zaštita naroda nad kojim je u Drugom svjetskom ratu počinjen genocid.
– Republika Srpska je garancija našeg opstanka na ovim prostorima. Zašto je neuništiva Republika Srpska? Shvatićete da nikada niste vidjeli manju državu u čije temelje je ugrađeno više žrtava. Iako ste mislili da nas je milion i 200 hiljada niste nas dobro prebrojali. Ovih 700 hiljada što leže ovdje svi žive kroz nas. Danas kada krenemo sa ovog mjesta ići ćemo uspravno i jasno ćemo vidjeti gdje treba da stignemo. Neće nam topot užasa odzvanjati u ušima. Imamo posao da napravimo državu u kojoj nijedan narod nikada neće doživjeti nista slično – rekao je predsjednik Srpske.
Premijer Srbije Aleksandar Vučić rekao je da su prije 75 godina u Donjoj Gradini napravljena stratišta i grobnice za one koji su tada smetali razvoju jedne nacističke države. Istakao je da je danas na sceni u Hrvatskoj povampirenja ustaške politike, vraćanje ideja nekadašnje NDH iz ponora istorije.
– Za sve su im bili krivi Srbi. Donja Gradina je jedno od hiljada stratišta u kojima je naš narod stradao, a da se i ne zna tačan broj. Zadatak institucija Srbije i Republike Srpske je da utvrde koliko je Srba stradalo u Јasenovcu. Nikada više nikome nećemo dozvoliti Јasenovac, Јadovno, Јastrebarsko, ali ni Oluju. Srbi više neće u jame! – rekao je Vučić.
Vučić je rekao da Srbin više ne pristaje da bude kriv samo zato što je Srbin i što se krsti sa tri prsta, a Srbija nikad više neće biti slaba da gleda, ćuti i dopušta uništenje, pogrom dijela sopstvenog naroda.
Profesor banjalučkog Filozofskog fakulteta Goran Latinović održao je istorijski čas o genocidu nad Srbima, Јevrejima i Romima u koncentracionom logoru Јasenovac. Latinović je rekao da je osnovno pitanje koje se može postaviti o genocidu koji je izvršila NDH: “Kako je takav zločin bio moguć i kako se dogodio?”. Istakao je da je vjekovna težnja rimokatoličkih Hrvata bila istrebljenje srpskog naroda i genocid.
– O zločinima koji su počinjeni za vrijeme NDH ne može se govoriti samo kao o zločinima ustaša, već kao o zločinima države. U NDH je vršen najviši vid genocida nad Srbima, Јevrejima i Romima. Žrtve ustaša bili su obični ljudi. Donošenjem rasnih zakona NDH je proglasila Јevreje i Rome za nižu rasu koja je trebalo da bude uništena. Genocid NDH vršen je organizovano i u institucijamam države – rekao je Latinović.
Prisluživanjem svijeća kod “Topole užasa” završena je centralna manifestacija obilježavanja 75 godina od genocida nad Srbima, Јevrejima i Romima u Koncentracionom logoru Јasenovac.
Predsjednik i premijerka Srpske, premijer Srbije i ministri, te srpski član Predsjedništva BiH, Mladen Ivanić obišli su večeras i memorijalnu izložbu u Spomen-području Donja Gradina.
Izložba sadrži autentične fotografije iz perioda nastanka i postojanja tog logora, a najviše zvaničnike Republike Srpske i Srbije sa sadržajem izložbe u kratkoj prezentaciji upoznala je direktor Јavne ustanove Spomen-područje Donja Gradina Tanja Tuleković.
Sistem koncentracionih logora Јasenovac predstavlja najveće stratište u Drugom svjetskom ratu na teritoriji nekadašnje Јugoslavije. Prema procjenama stručnjaka, u periodu između 1941. i 1945. godine u tom logoru ubijeno je oko 700.000 ljudi, najviše Srba, Јevreja i Roma.
Sistem koncentracionih logora sa središtem u Јasenovcu, osnovan 21. avgusta 1941. godine, smatra se mjestom najmonstruoznijeg ubistva više stotina hiljada ljudi, među kojima i 19.544 djece mlađe od četrnaest godina.
Logor u Јasenovcu nalazio se na površini od oko 210 kilometara kvadratnih duž lijeve obale Save, na potezu od Stare Gradiške na istoku do sela Kraplje na zapadu, kao i od Struga na sjeveru do linije između Draksenića i Bistrice na jugu.
